همه چیز در مورد خستگی و بی حالی
نداشتن نیرو برای انجام فعالیت‌های روزانه و بی حالی، حالتی از احساس خستگی، خواب آلودگی و سستی است. این وضعیت می‌تواند بر عملکرد فیزیکی و ذهنی افراد مبتلا به آن و همچنین بر خلق و خو و رفاه آنان نیز تأثیر بگذارد. بی حالی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند کمبود خواب، رژیم غذایی نامناسب، استرس، بیماری یا دارو باشد. در این مقاله از شادیما به بررسی علائم، علل، انواع، پیشگیری و درمان بی حالی می پردازیم.
علائم بی حالی چیست؟
بی حالی و نداشتن انرژی کافی، بسته به فرد و موقعیت می‌تواند به طرق مختلف ظاهر شود و علائم متفاوتی دارد. بهتر است بدانید که حتی ممکن است نشانه از یک بیماری زمینه‌ای باشد. برخی از علائم رایج بی حالی عبارتند از:
انرژی و انگیزه کم
مشکل در بیدار شدن یا بیدار ماندن
کاهش هوشیاری و تمرکز
کندی حرکت و گفتار
ضعف یا سفتی عضلانی
سردرد یا بدن درد
از دست دادن اشتها یا وزن
تغییر در خلق و خو یا رفتار
بی حالی همچنین می‌تواند بر عملکردهای شناختی شما مانند حافظه، تصمیم گیری و حل مسئله تأثیر بگذارد. این می‌تواند توانایی شما را برای انجام وظایف روزانه مانند کار، مدرسه یا کارهای خانه مختل کند.
همچنین ممکن است در روابط اجتماعی و شخصی نیز، تداخل ایجاد کند، زیرا ممکن است کمتر احساس علاقه یا درگیر شدن در فعالیت‌ها یا تعامل کنید.
بی حالی در نوزادان و کودکان خردسال
بهتر است بدانید که بی حالی می‌تواند در نوزادان و کودکان خردسال نیز رخ دهد. این می‌تواند نشان از یک مشکل جدی سلامتی مانند عفونت، کم آبی یا آسیب مغزی باشد. برخی از علائم بی حالی در نوزادان و کودکان خردسال عبارتند از:
مشکل در تغذیه یا مکیدن
گریه بدون اشک یا با گریه ضعیف
خشکی دهان یا لب‌ها
تب یا دمای پایین بدن
رنگ پوست کم رنگ یا مایل به آبی
تحریک پذیری یا تسلی ناپذیری
عدم پاسخگویی یا حداقل پاسخگویی
اگر هر یک از این علائم را در نوزاد یا کودک خود مشاهده کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. بی حالی می‌تواند منجر به عوارضی مانند آسیب مغزی، نارسایی اندام‌ها یا مرگ در صورت عدم درمان شود.
علت بی حالی چیست؟
همانند تمام عارضه های دیگر؛ بی حالی نیز می‌تواند علل احتمالی زیادی داشته باشد، از خفیف تا شدید. برخی از علل شایع بی حالی عبارتند از:
کمبود خواب.
رژیم غذایی نامناسب.
استرس.
بیماری.
دارو.
انواع بی حالی
سستی و نداشتن حال و نیرو برای انجام کارهای مختلف و ساده روزانه انواع مختلفی دارد که بستگی به مدت و شدت بیماری دارد. برخی از انواع بی حالی عبارتند از:
بی حالی حاد
این یک احساس ناگهانی و کوتاه مدت خستگی و خواب آلودگی است. این می‌تواند در اثر یک عامل موقتی مانند کمبود خواب، جت لگ یا یک بیماری جزئی ایجاد شود. معمولاً خود به خود یا با کمی استراحت و هیدراتاسیون برطرف می‌شود.
بی حالی مزمن
این احساس خستگی و سستی مداوم و طولانی مدت است و می‌تواند ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت، اختلالات تیروئید یا افسردگی باشد و برای رفع علت اصلی و بهبود علائم نیاز به تشخیص و درمان پزشکی دارد.
پرخوابی
این وضعیتی است که باعث خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و مشکل در بیدار ماندن می‌شود و ممکن است ناشی از یک اختلال خواب، مانند نارکولپسی یا آپنه خواب باشد. همچنین می‌تواند ناشی از یک اختلال عصبی مانند بیماری پارکینسون یا آسیب مغزی باشد و تاثیر زیادی بر عملکرد روزانه دارد.
خواب آلودگی
این حالت کاهش هوشیاری و پاسخگویی است و می‌تواند ناشی از یک دارو، ماده یا سمی باشد که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می‌گذارد. همچنین می‌تواند ناشی از یک بیماری شدید مانند مننژیت یا آنسفالیت نیز باشد که سطح هوشیاری را مختل می‌کند.
چگونه از بی حالی جلوگیری کنیم
با رعایت چند نکته ساده می توان از بی حالی پیشگیری یا کاهش داد:
خواب کافی داشته باشید: حداقل هفت تا نه ساعت خواب با کیفیت را در هر شب داشته باشید. از یک برنامه خواب منظم پیروی کنید، قبل از خواب از کافئین و نیکوتین اجتناب کنید و یک محیط خواب راحت و آرام ایجاد کنید.
خوب بخورید: یک رژیم غذایی متعادل و مغذی انتخاب کنید که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم باشد. از غذاهای فرآوری شده، قندهای اضافه شده و الکل خودداری کنید. برای حفظ سطح قند خون خود وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید.
هیدراته بمانید: در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید تا بدن و مغز خود را هیدراته نگه دارید. آب به شما کمک می‌کند تا سموم را دفع کنید، دمای بدن را تنظیم کنید و مواد مغذی را انتقال دهید. از نوشیدنی‌هایی که می‌توانند باعث کم آبی بدن شما شوند، مانند قهوه، چای، نوشابه یا الکل خودداری کنید.
به طور منظم ورزش کنید: حداقل 30 دقیقه در روز، پنج روز در هفته به فعالیت بدنی متوسط بپردازید. ورزش به شما کمک می‌کند انرژی، خلق و خوی، سوخت و ساز بدن و ایمنی خود را تقویت کنید. همچنین به شما در بهبود سلامت قلبی عروقی، قدرت عضلانی و انعطاف پذیری کمک می‌کند.
استرس را مدیریت کنید: راه‌های سالمی برای مقابله با استرس پیدا کنید، مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفسی، یا سرگرمی‌ها. استرس می‌تواند انرژی شما را تخلیه کند و بر سلامت شما تأثیر بگذارد. اگر احساس خستگی یا افسردگی می‌کنید، به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
درمان کاهش سطح هوشیاری یا بی حالی چگونه است؟
درمان بی حالی بستگی به علت و شدت بیماری دارد. برخی از گزینه‌های درمانی ممکن عبارتند از:
خودمراقبتی: اگر بی حالی شما خفیف و موقتی است، ممکن است بتوانید خودتان با رعایت نکات پیشگیری ذکر شده در بالا آن را درمان کنید. همچنین ممکن است برخی از داروهای طبیعی مانند چای زنجبیل، جینسینگ یا روغن نعناع را امتحان کنید تا حواس خود را تحریک کرده و هوشیاری خود را افزایش دهید.
دارو: اگر بی حالی شما ناشی از دارو یا ماده‌ای است که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می گذارد،
ممکن است لازم باشد دوز خود را تنظیم کنید یا به داروی دیگری تغییر دهید. قبل از هر گونه تغییر در داروی خود با پزشک خود مشورت کنید. آنها ممکن است برای بهبود هوشیاری و شناخت شما یک محرک مانند مودافینیل یا متیل فنیدات تجویز کنند.
درمان: اگر بی حالی شما ناشی از یک وضعیت روانی مانند افسردگی یا اضطراب باشد، ممکن است از درمان سود ببرید. درمان می‌تواند به شما کمک کند تا مسائل اساسی را که بر روحیه و انرژی شما تأثیر می‌گذارد، شناسایی کرده و به آنها رسیدگی کنید. همچنین می‌تواند به شما مهارت‌ها و استراتژی‌های مقابله‌ای را برای بهبود رفاه شما بیاموزد. برخی از انواع درمانی که می توانند به بی حالی کمک کنند عبارتند از درمان شناختی- رفتاری (CBT)، درمان بین فردی (IPT)، یا درمان مبتنی بر ذهن آگاهی.
سخن آخر
همانطور که در این مطلب نیز اشاره شد، سستی و بی حالی یک مشکل رایج است که می‌تواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می‌تواند دلایل مختلفی مانند کمبود خواب، رژیم غذایی نامناسب، استرس، بیماری یا دارو داشته باشد. همچنین نه یک حالت، بلکه انواع مختلفی دارد، مانند حاد، مزمن، پرخوابی یا خواب آلودگی. بی حالی می تواند اثرات منفی بر سلامت، عملکرد و روابط شما داشته باشد. اما میتوان این وضعیت را با رعایت برخی نکات ساده مانند خواب کافی، خوب غذا خوردن، هیدراته ماندن، ورزش منظم و مدیریت استرس پیشگیری یا درمان کرد.
منبع:
