მოხუცების ადგილი აქ არ არის

კორმაკ მაკარტი.
“მოხუცების ადგილი აქ არ არის”
ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა

სულ იმას ვამტკიცებ, რაც არ უნდა კარგი ფილმი იყოს, წიგნთან ვერ მოვა–მეთქი; არ მიყვარს, რეჟისორი რომ წყვეტს ჩემ ნაცვლად, როგორი უნდა იყოს ესა თუ ის პერსონაჟი.

ერთი ეგაა, ზოგჯერ ისეთ კინოს გადაეყრები, გინდა, არ გინდა, იფიქრებ, წიგნი ამაზე უკეთესი ვერ იქნებაო; ჰოდა, მეც ასე ვთქვი, ძმები კოენების შედევრი რომ ვნახე – “მოხუცების ადგილი აქ არ არის“.

თუმცა, მოლი რის მოლი იქნებოდა, ფილმის პირველწყარო სულაკაურის ბიბლიოთეკაში ენახა და ან ხელიდან გაეშვა, ან ბლოგზე ჩაეტარებინა უბრად ეს ამბავი; არამცდაარამც! გამოვიდა თუ არა, შინ მივაცუნცულე, თუმცა ცნობისმოყვარე ცხვირის ჩასაყოფად მხოლოდ ამ უქმეებზე მოვიცალე. უნდა გითხრათ, რომ თუ რამე ვინანე – ამდენ ხანს რატომ არ მქონდა წაკითხული; წაკითხულს ვინ ჩივის, ავტორის შესახებაც არაფერი ვიცოდი; არადა არ ყოფილა ბატონი კორმაკ მაკარტი ხელწამოსაკრავი კაცი – პულიცერის პრემიაო, ჯეიმს ტეიტის ხსოვნის პრემიაო, მაკარტურის სტიპენდიაო, პროზა, დრამატურგია და მთელი ამბებიო.

დანარჩენი შემოქმედებისა რა მოგახსენოთ – ჯერ არაფერი ვიცი, მაგრამ “მოხუცების ადგილი აქ არ არის“ რომ მომეწონა, ეს უნდა ვთქვა.

პირველ რიგში, სასვენი ნიშნების ქაოტურობამ მომხიბლა და უდეფისო დიალოგებმა. განა იმიტომ, რომ ყველგან ასე უნდა იყოს – ამ წიგნს უხდება – აქ გამეფებულ ჯუნგლებს, მიმოფანტულ გვამებს, სისხლის მდინარეებს; უხდება ტეხასის მთებს და რიო-გრანდეს ხეობას; უხდება შერიფ ბელს, ძალმომრეობას და ბოროტებას პენსიაზე გასვლით რომ გაურბის, რადგან გრძნობს – წინააღმდეგობა ამაოა; უხდება ვიეტნამის ომის ვეტერანს – ლუელინ მოსს, საკუთარ თავს და ცდუნებას რომ ვერ გაუმკლავდა; უხდება ანტონ ჩიგურს – ცივსისხლიან მკვლელს – შესაშური სიმშვიდით რომ მიაბიჯებს მოკლულებით მოფენილ გზაზე; უხდება სამყაროს, სადაც სუსტების და უძლურების ადგილი მართლაც არაა – იმ სამყაროს, რომელშიც ვცხოვრობთ და რომელსაც თავგამოდებით, მთელი ძალით ვაფერადებთ ჩვენს წარმოსახვაში, რათა ოდნავ უკეთესად წარმოვიდგინოთ, ვიდრე სინამდვილეშია.

კორმაკ მაკარტი ფანქრებს არ გვაძლევს, არც გასაფერადებელ ფურცლებს; დაუნდობლად გვიტრიალებს ცხვირწინ რეალობას და არც იმას გვანებებს, თავი მივაბრუნოთ და მზერა ავარიდოთ იმას, რასაც წერს; წერს ჩვენთვის, შეულამაზებლად, სისასტიკენარევი პირადაპირობით, თუმცა ეს სისასტიკე ალაგ-ალაგ კარგად შენიღბული სიბრალულითაა გაჯერებული.

დაამთავრებ კითხვას და გიხარია, რომ ფანჯრის მიღმა ზამთარია, ყინვა და სიცივე, იმიტომ, რომ ორიოდე ყლუპი სუფთა, სუსხიანი ჰაერი შენს ფილტვებს უკვდავების წყაროსავით სჭირდება – სხვაგვარად გაიგუდები.

მე მიყვარს მართალი წიგნები.

შეულამაზებელი, მტკივნეული, გაურანდავი, აბურდულ–დაბურდული და მართალი.

ეს წიგნიც ასეთია.