ბერნარ ვერბერი. “ჭიანჭველები”
ბერნარ ვერბერი.
ჭიანჭველები
გამომცემლობა “წიგნები ბათუმში”
ბათუმი
2015
მთარგმნელი – ეკატერინე სუმბათაშვილი
რედაქტორი – ხათუნა ნონიაშვილი
დიზაინი – ეკა ტაბლიაშვილი
დამკაბადონებელი – მალხაზ ფაღავა
ქართული გამოცემა © გამომცემლობა “წიგნები ბათუმში”, 2015 ყველა უფლება დაცულია
ბერნარ ვერბერი
ჭიანჭველების ტრილოგია
ჭიანჭველები
ჭიანჭველების დღე
ჭიანჭველების რევოლუცია
1
გამღვიძებელი
აი, ნახავთ, სრულებით არ იქნება ისეთი, როგორიც წარმოგიდგენიათ.
ნოტარიუსმა აუხსნა, რომ შენობა ისტორიულ ძეგლად იყო შეფასებული და იქ რენესანსის ეპოქის ბრძენი ადამიანები ცხოვრობდნენ, თუმცა მათი სახელები ვერ გაიხსენა.
კიბეზე ავიდნენ და აღმოჩნდნენ ბნელ დერეფანში, სადაც ნოტარიუსი კარგა ხანს ხელის ცეცებით ამაოდ ეძებდა ჩამრთველს, ბოლოს თქვა:
– ოჰ, ჯანდაბა! არ მუშაობს.
სიბნელეში კედლებზე ურტყამდნენ ხელებს და გზას ისე მიიკვლევდნენ. ბოლოს ნოტარიუსმა, როგორც იქნა, საჭირო კარს მიაგნო, გააღო, ამჯერად წარმატებით დააჭირა ხელი ჩამრთველს და დაინახა, რომ მის კლიენტს სახეზე ფერი აღარ ედო.
– ცუდად ხართ, მესიე უელს?
– ერთგვარი ფობიაა. არა უშავს.
– სიბნელის შიში?
– დიახ, ასეა. მაგრამ ახლა უკეთ ვარ.
ოთახები დაათვალიერეს. ეს გახლდათ ორასი კვადრატული მეტრი ფართობის ბინა მიწისქვეშა სართულზე. მართალია, გარე სამყაროს მხოლოდ რამდენიმე, ვიწრო და ლამის ჭერთან მიკრული ფანჯრებით უკავშირდებოდა, მაგრამ ჯონათანს ბინა მოეწონა. კედლებზე ერთნაირი რუხი შპალერი გაეკრათ და ყველგან მტვერი იდო. თუმცა ამის გამო წუწუნს არ აპირებდა.
მისი ამჟამინდელი ბინა ფართობით ამის მეხუთედი თუ იქნებოდა. გარდა ამისა, ქირის გადახდის შესაძლებლობა აღარ ჰქონდა; საზეინკლომ, სადაც ჯონათანი მუშაობდა, გადაწყვიტა, მის გარეშე გაეგრძელებინა ფუნქციონირება.
ბიძია ედმონდის დანატოვარი ეს მემკვიდრეობა მართლაც ის სასიამოვნო მოულოდნელობა გახლდათ, რაზედაც ვერც კი იოცნებებდა.
ორი დღის შემდეგ ჯონათანი, მისი მეუღლე ლიუსი, მათი ვაჟი ნიკოლა და ძაღლი, დაკოდილი ჯუჯა პუდელი კარზაზატი, სიბარიტების ქუჩის 3 ნომერში დასახლდნენ.
– ვერ ვიტყვი, რომ ეს რუხი კედლები არ მომწონს, – განაცხადა ლიუსიმ და თავისი სქელი, წითური თმა აიწია, – ისეთ დეკორს შევარჩევთ, როგორიც გვინდა. აქ ყველაფერი თავიდანაა გასაკეთებელი. ეს იმას ჰგავს, ციხე სასტუმროდ რომ უნდა გადააკეთო.
– ჩემი ოთახი სად არის? – იკითხა ნიკოლამ.
– ბოლოში და მარჯვნივ.
– ვაუ, ვაუ, – დაიყეფა ძაღლმა და ლიუსის ქუსლზე უკბინა, თუმცა სრულებით არ გაუთვალისწინებია, რომ ამ დროს მას ხელში ქორწილში ნაჩუქარი ჭურჭელი ეჭირა.
ძაღლი მაშინვე ტუალეტში ჩაკეტეს; გასაღებიც გადააბრუნეს, იმიტომ რომ კარის სახელურის ჩამოწევა შეეძლო.
– კარგად იცნობდი შენს მფლანგველ ბიძას? – განაგრძო ლიუსიმ.
– ბიძია ედმონდს? სიმართლე გითხრა, მარტო ის მახსოვს, ჰაერში როგორ ამიტაცებდა ხოლმე, ვითომ თვითმფრინავით მივფრინავდი. ერთხელ ისე შემეშინდა, ზემოდან დავაფსი.
ორივეს გაეცინა.
– უკვე მაშინ იყავი მხდალი, ასეა? – გამოაჯავრა ლიუსიმ.
ჯონათანმა თავი მოაჩვენა, ვითომ ვერ გაიგო.
– ჩემზე არ გაჯავრებულა. დედაჩემს მარტო ეს უთხრა: “კარგი, ის მაინც გავიგეთ, რომ მისგან მფრინავი არ გამოვა…” მერე დედა მეუბნებოდა, რომ ყურადღებით ადევნებდა თვალს ჩემს ცხოვრებას, თუმცა მეტად აღარ შევხვედრივართ ერთმანეთს.
– რას საქმიანობდა?
– მეცნიერი იყო. როგორც მახსოვს, ბიოლოგი.
ჯონათანი ჩაფიქრდა. სინამდვილეში არაფერიც არ იცოდა თავისი კეთილისმყოფლის შესახებ.
აქედან
6 კმ-ის დაშორებით:
ბელ-ო-კანი,
სიმაღლე 1 მ.
50 სართული მიწის ქვეშ.
50 სართული მიწის ზევით.
რეგიონის ყველაზე დიდი ქალაქი.
მობინადრეთა რაოდენობა მიახლოებით: 18 მლნ მცხოვრები.
წლიური წარმოება
– 50 ლ ბუგრის ბადაგი.
– 10 ლ ჭიაფერის ბადაგი.
– 4 კგ ქამა სოკო.
– გაჭრილი ხრეში: 1 ტონა.
– გასავლელად ვარგისი დერეფნების სიგრძე კილომეტრობით: 120.
– დაკავებული ფართობი ნიადაგში:L2 მ2.
მზის სხივი მოხვდა. თათი შეინძრა. ეს იყო პირველი ჟესტი ზამთრის ძილის დაწყებიდან, ბოლო სამი თვის განმავლობაში. წინ გაიწია ორი კლანჭით დაბოლოებულმა მეორე თათმა. კლანჭები ერთმანეთს ნელ-ნელა შორდება. მესამე თათი მოდუნდა. მერე მკერდი. მერე მთელი არსება. შემდეგ თორმეტი არსება.
ცახცახებენ, რათა სისხლს არტერიების ქსელში ცირკულაცია გაუადვილონ. ბლანტი სისხლი ლიქიორს ემსგავსება, მერე კი თხევად მდგომარეობაში გადადის. ნელ-ნელა მუშაობას იწყებს გულიც. სასიცოცხლო სითხეს კიდურებისკენ გადაქაჩავს. ბიომექანიკა თბება. ჰიპერკომპლექსური სახსრები ტრიალებს. დამცავფარებიანი მუხლის ფიალების უკიდურესად გაჭიმვას ცდილობენ.
დგებიან. სხეულები სუნთქავს. მოძრაობები ჯერ დაუხვეწავია. შენელებულ ცეკვას ჰგავს. ოდნავ მოხრილები არიან, ტანს იფერთხავენ. თათები პირის წინ შეუტყუპებიათ მლოცველებივით, მაგრამ სინამდვილეში კლანჭებს ისველებენ, რომ ანტენები გაიპრიალონ.
თორმეტიოდე გაღვიძებული ერთმანეთს რიგრიგობით ზელს. მერე მეზობლების გაღვიძებას ცდილობენ. მაგრამ საკუთარი სხეულის სამოძრაოდ ძალა ძლივს ჰყოფნით, სხვისთვის შესათავაზებელი ენერგია არ აქვთ. ამიტომ სხვების გაღვიძებას ჯერჯერობით თავს ანებებენ.
გაჭირვებით მიემართებიან თავიანთი დების სხეულებს შორის. დიადი ექსტერიერისკენ მიდიან. მათმა ცივსისხლიანმა ორგანიზმმა დღის მნათობის კალორიები უნდა შეიწოვოს.
ღონემიხდილები მიიწევენ. ყოველი ნაბიჯი ტკივილია. როგორ უნდათ ისევ დაწოლა და დანარჩენი მილიონობით მათნაირივით მშვიდად ყოფნა! მაგრამ არა. მათ პირველებმა გაიღვიძეს. ახლა მთელი ქალაქი უნდა გააღვიძონ.
ქალაქის გალავანს კვეთენ. მზის სინათლე აბრმავებს, მაგრამ ბუნებრივ ენერგიასთან კონტაქტი ძალიან სასიამოვნოა.
მზე შემოდის ჩვენს ღრუ ჩონჩხში,
მიძინებულ კუნთებს აამოძრავებს
და გაფანტულ ფიქრებს თავს უყრის.
ეს მეასე ათასწლეულის წითური ჭიანჭველას ძველი საგალობელია. ჯერ კიდევ მაშინ, პირველივე თბილი კონტაქტის შემდეგ, ჰქონდათ სურვილი, გონებაში ხოტბა შეესხათ მნათობისთვის.
გარეთ გასვლისთანავე მეთოდურად იწყებენ სხეულის დაბანას. გამოყოფილი თეთრი ნერწყვით ისველებენ ყბებსა და თათებს.
ივარცხნიან. ეს უცვლელი რიტუალია. ჯერ თვალები. ათას სამასი პაწაწინა ილუმინატორი, რომლისგანაც თითოეული სფერული თვალი შედგება, მტვრისგან უნდა გაიწმინდოს, დასველდეს, შემდეგ გაშრეს. იგივე ეხება ანტენებს, ქვედა, საშუალო და ზედა კიდურებს. ბოლოს თავიანთ ულამაზეს წითურ აბჯრებს აპრიალებენ იქამდე, ვიდრე ცეცხლის ნაპერწკლებივით არ აელვარდებიან.
გაღვიძებულ თორმეტ ჭიანჭველას შორის არის გამრავლების უნარის მქონე მამალი. ბელ-ო-კანის მოსახლეობის უმრავლესობასთან შედარებით მომცრო სხეული აქვს. ვიწრო ყბებიანია, მხოლოდ რამდენიმე თვის სიცოცხლისთვისაა დაპროგრამებული, მაგრამ ისეთი თვისებებით დაჯილდოებული, თანამოძმეებს ვერც კი წარმოუდგენიათ.
მისი კასტის პირველი უპირატესობა: სქესობრივი ნიშნის მქონეს, ხუთი თვალი აქვს. ორი დიდი წრიული თვალი 1800-ით მზერის საშუალებას აძლევს. შუბლზე სამი პატარა ოცელუსი სამკუთხედადაა განლაგებული. ეს დამატებითი თვალები სინამდვილეში ინფრაწითელი დამჭერებია, რომელთა მეშვეობით შორს არსებული სითბოს ნებისმიერი წყაროს მიგნება შეუძლია, სრულ სიბნელეშიც კი.
ასეთი მახასიათებელი იმიტომ არის მეტად დასაფასებელი, რომ მეასიათასე ათასწლეულის დიდი ქალაქების ბინადრები სრულებით დაბრმავდნენ, რადგან არსებობის დიდ ნაწილს მიწის ქვეშ ატარებენ.
მაგრამ მხოლოდ ამით არ შემოიფარგლება მისი თავისებურება. მას ფრთებიც აქვს (დედალი ჭიანჭველების მსგავსად), რაც ერთ დღეს გაფრენისა და შეწყვილების საშუალებას მისცემს.
მამალი ჭიანჭველას მკერდს განსაკუთრებულად იცავს ჯავშანივით ფირფიტა: მეზოტონიუმი.
მისი ანტენები უფრო გრძელი და მგრძნობიარეა, ვიდრე ქალაქის დანარჩენი ბინადრების.
ეს ახალგაზრდა, გამრავლების უნარის მქონე მამალი ჭიანჭველა დიდხანს რჩება გარეთ, გუმბათის თავზე, მზეს ეფიცხება. კარგად გათბობის შემდეგ ქალაქში ბრუნდება. დროებით `თერმული შიკრიკების~ კასტის წევრია.
მესამე ქვედა სართულის დერეფნებში მოძრაობს. აქ ყველას ჯერ კიდევ ღრმა ძილით სძინავს. გაყინული სხეულები გაშეშებულია. ანტენები უქმადაა.
ჭიანჭველები ჯერ ისევ სიზმრებს ხედავენ.
ახალგაზრდა მამალი თათს დედალი მუშა ჭიანჭველასკენ იშვერს, რომ თავისი სხეულის სითბოთი გამოაღვიძოს. თბილი კონტაქტი სასიამოვნო ელექტროგანმუხტვას იწვევს.
მეორე ზარზე კართან თაგვისებური ფრთხილი ნაბიჯების ხმა გაისმა. ბებია ოგიუსტას მცირე ხანი დასჭირდა ჯაჭვის მოსახსნელად, მერე კარი გაიღო.
ორი შვილის გარდაცვალების შემდეგ განმარტოებულად ცხოვრობდა ამ ოცდაათი კვადრატული მეტრის ფართობის ბინაში, მოგონებების ტყვეობაში. ეს კარგი, რა თქმა უნდა, არ იყო, მაგრამ ბუნებისგან ბოძებული მისი გულკეთილობა ცხოვრების ამგვარი წესით სრულებით არ შემცირებულა.
– მესმის, ამის მოთხოვნა სასაცილოა, მაგრამ ფაჩუჩები აიღე. პარკეტი ახლახან გავაპრიალე.
ჯონათანი დაემორჩილა. მოხუცებული მის წინ მიჩოჩავდა და მიუძღოდა მისაღები ოთახისკენ, სადაც ავეჯის უმეტესობა შალითით იყო დაფარული. დიდი სავარძლის კიდეზე ჩამომჯდარმა, სურვილის მიუხედავად ჭრაჭუნის ხმის ჩახშობა ვერ მოახერხა.
– შენი ნახვა ძალიან მიხარია… შეიძლება არ დამიჯერო, მაგრამ ამ დღეებში შენთან დარეკვას ვაპირებდი.
– მართლა?
– წარმოიდგინე, ედმონდმა შენთვის გადმოსაცემად რაღაც დამიტოვა. წერილია. ასე მითხრა: თუ მოვკვდი, ეს წერილი, რადაც უნდა დაგიჯდეს, ჯონათანს გადაეციო.
– წერილი?
– წერილი, ჰო, წერილი… ჰმმმ, აღარ მახსოვს სად დავდე. ერთ წამს დამაცადე… წერილს მაძლევს, ვეუბნები, რომ შევინახავ, და ყუთში ვდებ. ეს დიდი კარადის თუნუქის ყუთებიდან ერთ-ერთი უნდა იყოს.
მოხუცებულმა ის იყო, ფაჩუჩებით დააპირა გასვლა, მაგრამ მესამე ნაბიჯზე ფეხი გაუსრიალდა.
– რა სულელივით ვიქცევი! როგორ შეიძლება სტუმრის ასე მიღება! ცოცხანას ნაყენს დალევ?
– სიამოვნებით.
ქალი სამზარეულოში გავიდა და ქვაბები აახმაურა.
– ჯონათან, მომიყევი შენი ამბავი! _ დაუძახა სამზარეულოდან.
– რა ვიცი, არ მიმართლებს. სამსახურიდან დამითხოვეს.
გამოღებულ კარში სულ ერთი წუთით ბებიის თეთრი ზაზუნას მსგავსი პატარა თავი გამოჩნდა, მერე თავადაც ზღურბლზე დადგა, მკაცრი სახე ჰქონდა და ლურჯი წინსაფარი ეკეთა.
– სამსახურიდან გაგაგდეს?
– ჰო.
– რატომ?
– ხომ იცი, საზეინკლოს თავისი სპეციფიკა აქვს. ჩვენი საწარმო, “SOS ზეინკალი” კვირაში შვიდ დღეს, დღე-ღამეში ოცდაოთხ საათს მუშაობს პარიზის ყველა უბნისთვის. ჰოდა, მას შემდეგ, რაც ერთ საღამოს ჩვენს თანამშრომელს თავს დაესხნენ, უარი ვთქვი საშიშ უბნებში საღამოობით გასვლაზე და გამომაგდეს.
– სწორადაც მოქცეულხარ. უმჯობესია უმუშევარი და ჯანმრთელი იყო, ვიდრე პირიქით.
– გარდა ამისა, შეფსაც ვერ ვეწყობოდი.
– და შენი ექსპერიმენტები უტოპიური კომუნების ჩამოსაყალიბებლად? ჩემს ახალგაზრდობაში მაგათ ეძახდნენ “New Age კომუნებს” (ჩაეღიმა, და ისე უცნაურად წარმოთქვა, მათ გონებაში აშკარად “მავნებლების კომუნას” ეძახდა).
– მაგასაც თავი მივანებე მას შემდეგ, რაც პირენეებში ფერმის მშენებლობა ჩაფლავდა. ლიუსის მოჰბეზრდა ყველასთვის საჭმლის კეთება და ჭურჭლის რეცხვა. ჩვენ შორის პარაზიტებიც აღმოჩნდნენ. ერთმანეთს წავეჩხუბეთ. ახლა მხოლოდ ლიუსისთან და ნიკოლასთან ერთად ვცხოვრობ… ბებო, შენ როგორ ხარ?
– მე? ვარსებობ! ამას სიცოცხლის თითოეული წამი სჭირდება.
– იღბლიანი ხარ! შენ ხომ ათასწლეულის შეცვლას მოესწარი…
– ოჰ! იცი რა გითხრა, ყველაზე მეტად ის მაკვირვებს, რომ არაფერი შეცვლილა. ადრე, სულ ახალგაზრდა რომ ვიყავი, ამბობდნენ, ათასწლეულის შეცვლის შემდეგ არაჩვეულებრივი ამბები მოხდებაო და თავადაც ხედავ, ყველაფერი ისევ ისეა. მოხუცები მარტო ცხოვრობენ, ისევ არიან უმუშევრები, მანქანებს ისევ აქვთ გამონაბოლქვი. იდეებიც კი არ იცვლება. დააკვირდი, გასულ წელს ხელახლა აღმოაჩინეს სიურრეალიზმი, იმის წინ როკ-ენ-როლი, და გაზეთები იმასაც წერენ, რომ ამ ზაფხულს მინი ქვედაკაბები გახდება მოდური. თუ ასე გაგრძელდა, დროა, გასული საუკუნის იდეებიც ამოვქექოთ: კომუნიზმი, ფსიქოანალიზი და ფარდობითობა…
ჯონათანმა გაიღიმა.
– ჰო, მაგრამ რაღაც მაინც გაუმჯობესდა: ადამიანის სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობამ მოიმატა, ისევე როგორც განქორწინებათა რიცხვმა, ჰაერის დაბინძურებამ, დაგრძელდა მეტროს ხაზი…
– მშვენიერია, ვერაფერს იტყვი. მე კიდევ მეგონა, დრო მოვიდოდა და ჩვენი აივნიდან შევძლებდით თვითმფრინავში ჩაჯდომას… იცი, ჩემს ახალგაზრდობაში ადამიანებს ატომური ომის ეშინოდათ. და ეს არაჩვეულებრივი შიში იყო. ასი წლისა მოკვდე გიგანტური ატომური ქუდისგან დაფერფლილი, მოკვდე პლანეტასთან ერთად… ეს ხომ მართლაც რაღაცას ნიშნავს. ამის მაგივრად კი ძველი დამპალი კარტოფილივით უნდა ჩავძაღლდე. და ამას ყველა ფეხებზე დაიკიდებს.
– რას ამბობ, ბებია, რას ამბობ.
მოხუცებულმა შუბლზე ხელი გადაისვა.
– გარდა ამისა, ცხელა, უფრო და უფრო მეტად. ჩემს დროს ასეთი სიცხეები არ იდგა. ნამდვილი ზამთარი და ნამდვილი ზაფხული არსებობდა. ახლა კი პაპანაქება მარტის თვიდან იწყება.
მერე ისევ სამზარეულოში შებრუნდა და არნახული სიმკვირცხლით იყენებდა ყველაფერს, რაც ნამდვილი, კარგი ცოცხანას ნაყენის მომზადებას სჭირდება. როცა ასანთს გაჰკრა და ქურის ძველისძველ მილში გაზის შიშინი გაისმა, ქალი ცოტათი დამშვიდებული დაბრუნდა მისაღებ ოთახში.
– მაგრამ რაღაც კონკრეტული მიზნით უნდა იყო მოსული. ისეთი დროა, მოხუცების სანახავად ტყუილუბრალოდ არ მიდიან.
– ნუ ხარ ასეთი ცინიკოსი, ბებია.
– არ ვარ ცინიკოსი, კარგად ვიცი როგორ სამყაროში ვცხოვრობ, ეს არის და ეს. მიდი, მიკიბ-მოკიბვის გარეშე მითხარი, რამ მოგიყვანა.
– მინდა, რომ “მასზე” მომიყვე. ბინა დამიტოვა მემკვიდრეობით, მე კი ის სრულებით აღარ მახსოვს.
– ედმონდი? ედმონდი აღარ გახსოვს? არადა, პატარა როცა იყავი, ჰაერში აგახტუნებდა ხოლმე, ეს თამაში ძალიან უყვარდა. მახსოვს, ერთხელ…
– ჰო, ეგ მეც მახსოვს, მაგრამ ამ სასაცილო შემთხვევის გარდა, სხვა არაფერი ვიცი.
მოხუცებული დიდ სავარძელში ფრთხილად ჩაჯდა, რომ შალითა ძალიან არ დაჭმუჭნილიყო.
– ედმონდი, ეს… ჰმმმ… ნამდვილი პიროვნება იყო. ბიძაშენი პატარაობიდანვე ჩემი თავის ტკივილი გახდა. მისი დედობა სრულებით არ იყო ადვილი. მაგალითად, სისტემატურად შლიდა ყველა სათამაშოს, რომ ენახა, შიგნით როგორ იყო მოწყობილი, მაგრამ თავიდან აწყობა იშვიათად თუ მოაფიქრდებოდა. და მარტო სათამაშოები რომ დაეშალა, ვინ ჩივის. შლიდა ყველაფერს: საათს, ფირსაკრავს, ელექტრონულ კბილის ჯაგრისს. ერთხელ მაცივარიც კი დაშალა.
თითქოს მისი ნათქვამის დადასტურება სურსო, მისაღები ოთახის კედლის საათმა პირქუშად დაიგუგუნა. მასაც არაერთხელ უწვნევია თავის თავზე პატარა ედმონდის ხელი.
– გარდა ამისა, სხვა გატაცებაც ჰქონდა: ბუნაგები. მთელ სახლს გადააქოთებდა ხოლმე, ოღონდ კი თავშესაფარი მოეწყო. ერთი საბნებისა და ქოლგებისგან ააგო სხვენზე, მეორე თავის საძინებელ ოთახში სკამებისა და ქურქებისგან. უყვარდა შიგნით შეძვრომა და საათობით იჯდა, იმ საგანძურთან ერთად, რასაც დააგროვებდა. ერთხელ ვუყურებდი და იქაურობა გაავსო ბალიშებით, ასევე სხვადასხვა მექანიზმიდან ამოცლილი დეტალებით. თუმცა, ყველაფერი ძალიან ფაფუკი და რბილი ჩანდა.
– ყველა ბავშვი ასე იქცევა.
– შეიძლება, მაგრამ მის შემთხვევაში ამ ყველაფერს რაღაც განსაცვიფრებელი მასშტაბები ჰქონდა. საწოლში ჩაწოლაზე უარს ამბობდა, მხოლოდ ასეთ ბუნაგებში იძინებდა. ზოგჯერ დღეების განმავლობაში გაუნძრევლად იწვა. თითქოს ზამთრის ძილს მისცემიაო. დედაშენი ამბობდა, წინა ცხოვრებაში ციყვი უნდა ყოფილიყოო.
ჯონათანმა გაიღიმა, რომ ბებიას ლაპარაკი გაეგრძელებინა.
– ერთ დღესაც მისაღებ ოთახში მაგიდის ფეხებს შორის მოინდომა ქოხის აშენება. ეს იყო ბოლო წვეთი, რომელმაც ბაბუაშენი წყობიდან გამოიყვანა. საერთოდ, ძალიან იშვიათად ბრაზდებოდა, მაგრამ იმ დღეს გატყიპა, ყველა ბუნაგი მოუშალა და საწოლში დაძინება აიძულა.
ქალმა ამოიოხრა.
– იმ დღის შემდეგ საერთოდ წავიდა ხელიდან. თითქოს ჭიპლარი გადაჭრეს. ჩვენ აღარ ვიყავით მისი სამყაროს ნაწილი. მაგრამ, ჩემი აზრით, ასე მოქცევა აუცილებელი იყო, უნდა მიმხვდარიყო, რომ მუდმივად მისი კაპრიზები ვერ შესრულდებოდა. მერე, ასაკის მატებასთან ერთად, ახალი პრობლემები გაჩნდა. სკოლას ვერ იტანდა. ახლა მეტყვი, რომ “ყველა ბავშვი ასეა”, მაგრამ რამდენი იცი, ვინც ტუალეტში ქამრით თავს იხრჩობს, იმიტომ რომ გაკვეთილზე მასწავლებელმა შენიშვნა მისცა? შვიდი წლის იყო, თავის ჩამოხრჩობა რომ სცადა. დამლაგებელმა ჩამოხსნა.
– ალბათ, ძალიან მგრძნობიარე იყო…
– მგრძნობიარე? რას ამბობ! ერთი წლის შემდეგ მაკრატლით მასწავლებლის დაჭრა სცადა. იმ საგნებში, რომლებიც აინტერესებდა, ოცი ქულა ჰქონდა, მაგრამ – ნული ყველა დანარჩენში. მუდამ ასე იყო – ნული და ოცი.
– დედა ამბობდა, გენიალური იყოო.
– დედაშენი მონუსხული ჰყავდა, იმიტომ რომ ეუბნებოდა, თითქოს “აბსოლუტური ცოდნის” მიღებას ცდილობდა. დედაშენი, რომელსაც ათი წლის ასაკიდან სჯეროდა წინა ცხოვრების არსებობის, მას აინშტაინის თუ ლეონარდო და ვინჩის ინკარნაციად მიიჩნევდა.
– და ციყვის აღარ?
– რატომაც არა? “სულისთვის მრავალი ცხოვრებაა საჭირო”, როგორც ბუდა ამბობს.
– ინტელექტის შესამოწმებელი ტესტები თუ ჰქონდა გავლილი?
– კი. მაგრამ ეს ყველაფერი ცუდად დამთავრდა. ას ოთხმოციდან ოცდასამი ქულა მიიღო, რაც “ცოტათი დებილს” შეესაბამება. მასწავლებლები გიჟად მიიჩნევდნენ და სპეციალიზებულ ცენტრში მოთავსების საჭიროებაზე ალაპარაკდნენ. თუმცა, დარწმუნებული ვიყავი, გიჟი რომ არ იყო. ის “გვერდით” გახლდათ, ამ სიტყვის ზუსტი მნიშვნელობით. მახსოვს ერთხელ, ოჰ, მაშინ თერთმეტი წლის იქნებოდა, გამოსაცდელად ასანთის ექვსი ღერით ოთხი ტოლგვერდა სამკუთხედის აგება შემომთავაზა. ნახავ, სრულებით არ არის ადვილი საქმე…
მოხუცებული სამზარეულოში გავიდა, ჩაიდანს თვალი შეავლო და ასანთის ექვსი ღერით ხელში მისაღებ ოთახში დაბრუნდა. ჯონათანი ერთხანს ყოყმანობდა. თითქოს ძნელი არ იყო. ექვსი ღერი სხვადასხვანაირად დაალაგა, მაგრამ მიზანს მაინც ვერ მიაღწია და ბოლოს დანებდა.
– როგორ უნდა დააწყო?
ბებია ოგიუსტა ჩაფიქრდა.
– მე მგონი, არც არასოდეს გაუმხელია ჩემთვის. მხოლოდ ის მახსოვს, როცა ამის გაკეთებას ვცდილობდი, ასეთი რამ მითხრა: “განსხვავებულად უნდა იფიქრო. თუ მხოლოდ ისე იფიქრე, როგორც ეს საყოველთაოდაა მიღებული, ვერასოდეს მიაღწევ შედეგს”. წარმოგიდგენია, თერთმეტი წლის ღლაპმა ასეთი რამ მითხრა! ოჰ! მე მგონი, ჩაიდანი უსტვენს. წყალი უკვე ცხელი იქნება.
რამდენიმე წუთის შემდეგ ორი ჭიქით ხელში დაბრუნდა, რომლებშიც ცხელი, სურნელოვანი, მოყვითალო სითხე ესხა.
– იცი, მიხარია ბიძაშენის ამბავი რომ გაინტერესებს. დღეს ადამიანები კვდებიან და ისიც კი ავიწყდებათ, რომ საერთოდ არსებობდნენ.
ჯონათანმა ასანთის ღერებს თავი ანება და ფრთხილად მოსვა რამდენიმე ყლუპი ცოცხანას ნაყენი.
– მერე რა მოხდა?
– არ ვიცი. უნივერსიტეტში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების ფაკულტეტზე სწავლა დაიწყო თუ არა, მასთან კავშირი აღარ გვქონია. დედაშენისგან ყურმოკვრით გავიგე, რომ სადოქტორო დისერტაცია ბრწყინვალედ დაიცვა, მერე საკვების მწარმოებელი კომპანიისთვის მუშაობდა, რომელიც მიატოვა და აფრიკაში სამოგზაუროდ წავიდა. მერე დასახლდა სიბარიტების ქუჩაზე, სადაც მის შესახებ არავის არაფერი სმენია გარდაცვალებამდე.
– რა ვითარებაში მოკვდა?
– ოჰ! არ იცი? ამაზე ყველა გაზეთი და ჟურნალი წერდა! დაუჯერებელი ამბავია. წარმოიდგინე, კრაზანებმა მოკლეს.
– კრაზანებმა? როგორ?
– ტყეში სასეირნოდ იყო წასული. ეტყობა მოულოდნელად კრაზანების გუნდს გადააწყდა. ყველა მას მიესია. ექსპერტიზის ექიმმა თქვა: “ერთი ადამიანის სხეულზე ამდენი ნაკბენი არასოდეს მინახავს!”, სისხლის ყოველ ლიტრზე 0,3 გრამი შხამი მოდიოდა. ასეთი რამ არავის სმენია.
– მისი საფლავი თუ არსებობს?
– არა. ანდერძით ტყეში, ფიჭვის ძირას დაკრძალვა ითხოვა.
– ფოტო თუ გაქვს?
– აი იქ, კედელზე, კამოდის თავზე ნახე. მარჯვნივ სიუზია, დედაშენი (ასეთი ახალგაზრდა თუ გინახავს?). მარცხნივ – ედმონდი.
გამელოტებული შუბლი ჰქონდა, პატარა წვეტიანი ულვაშები, ყურები, ბიბილოების გარეშე, კაფკასავით წარბებს ზემოთ ადიოდა. ეშმაკურად იცინოდა და თავადაც ნამდვილ ეშმაკუნას ჰგავდა.
მის გვერდით სიუზი თეთრ კაბაში თვალსისმომჭრელი ჩანდა. რამდენიმე წლის შემდეგ გათხოვდა, მაგრამ შეინარჩუნა ქალიშვილობის გვარი, უელსი. თითქოს არ სურდა, რომ მეუღლეს თავისი კვალი დაეტოვებინა მის შთამომავლობაზე.
როდესაც ახლოს მივიდა, ჯონათანმა შეამჩნია, რომ ედმონდს დის თავზე ორი თითი აღემართა.
– ალბათ, ძალიან ეშმაკი იყო, ასეა?
ოგიუსტას ხმა არ ამოუღია. ქალიშვილის გაცისკროვნებული სახის დანახვაზე სევდა მოერია. სიუზი ექვსი წლის წინ გარდაიცვალა. თხუთმეტტონიანი სატვირთო მანქანის ნასვამმა მძღოლმა მისი პატარა მანქანა ხევში გადააგდო. აგონია ორ დღეს გაგრძელდა. ლიუსი ედმონდს ეძახდა, მაგრამ ის არ გამოჩენილა. როგორც ყოველთვის, სადღაც იყო წასული.
– ვინმეს თუ იცნობ, ვისაც შეუძლია ედმონდზე რამე მომიყვეს?
– ჰმმმ… ბავშვობის მეგობარი ჰყავდა, რომელსაც ხშირად ნახულობდა. უნივერსიტეტშიც ერთად სწავლობდნენ. იაზონ ბრაგელი ჰქვია. მისი ტელეფონიც უნდა მქონდეს.
ოგიუსტამ სწრაფად მოძებნა ინფორმაცია თავის კომპიუტერში და ჯონათანს ედმონდის მეგობრის მისამართი მისცა. შვილიშვილს ალერსით უმზერდა. ის იყო უელსების ოჯახის უკანასკნელი წარმომადგენელი. ყოჩაღი ბიჭი.
– მიდი, ბოლომდე დალიე, თორემ გაცივდება. თუ გინდა, ბისკვიტსაც მოგიტან. მე თვითონ ვაცხობ მწყრის კვერცხით.
– არა, გმადლობ, ჩემი წასვლის დროა. ერთ დღეს შემოგვიარე ჩვენს ახალ ბინაში, გადასვლა უკვე დავამთავრეთ.
– კარგი. მაგრამ მოიცა, წერილის გარეშე არ წახვიდე.
ბებიამ დიდ კარადას და იქ ჩამწკრივებულ თუნუქის ყუთებს შეუტია და ბოლოს, როგორც იქნა, იპოვა თეთრი კონვერტი, რომელზედაც ციებიანის ხელწერით ეწერა `ჯონათან უელსისთვის~. კონვერტი რომ არ გაეხსნათ, ზემოდან წებოვანი ლენტის რამდენიმე ფენაც იყო დაკრული. ჯონათანმა ფრთხილად გახსნა კონვერტი. იქიდან სკოლის მოსწავლის რვეულიდან ამოხეული ფურცელი გადმოვარდა. ერთადერთი წინადადება ეწერა:
რაც მთავარია, არასოდეს ჩახვიდე სარდაფში!
Filed under: აპეტაიზერი Tagged: აპეტაიზერი, ბერნარ ვერბერი, გამომცემლობა "წიგნები ბათუმში", ეკა ტაბლიაშვილი, ეკატერინე სუმბათაშვილი, ირაკლი ბაკურიძე, მალხაზ ფაღავა, მარი კორინთელი, სამეცნიერო ფანტასტიკა, ფანტასტიკა, ჭიანჭველები, ჭიანჭველების ტრილოგია, ხათუნა ნონიაშვილი, Sci Fi & Fantasy
